POLSKA-SŁOWACJA. Na XX Jubileuszowym Kongresie Transgranicznego Związku Euroregion „Tatry\\\" zgromadzili się dzisiaj w nowotarskiej Państwowej Szkole Muzycznej partnerzy z dwóch stron południowej „miedzy\\\". Jako gość tego jubileuszu, żegnała się z euroregionami wicepremier Elżbieta Bieńkowska.

Pani wicepremier i minister infrastruktury za tydzień bowiem odjeżdża do Brukseli, by objąć stanowisko komisarza do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu i przedsiębiorstw Rady Europy.

Przedstawicielka rządu w eleganckiej sukience ecru z satynowym połyskiem witana była entuzjastycznie. A towarzyszyła jej druga Ślązaczka – Anita Ryng, szefowa departamentu współpracy terytorialnej w ministerstwie infrastruktury.

Misja pożegnania pani wicepremier spadła na barki senatora Stanisława Hodorowicza i bukowiańskiej muzyki pod prymem Bartłomieja Koszarka. Gratulując „drogiej Elżbietce\\\" brukselskiego stanowiska, senator nie ukrywał:

- ...gdzieś tam w głębi duszy i pewien smutek się rysuje. Bo przecież mamy świadomość, że wraz z twoim odejściem do Europy i resort nie będzie ten sam, i Senat zblednieje, a Warszawa szarzyzną będzie trącić... Na tej nowej drodze, w czasie tego nowego etapu, życzymy ci wszelkiej pomyślności. Słowami góralskimi: „Orlice, orlice wysoko furgajom // niekze w tyj Brukseli dobrze się nom majom...\\\". Niech tak będzie, że dzięki przyrodzonym ci talentom, mądrości, umiejętnościom zarządzania, kierowania, podejmowania decyzji, a także dzięki osobistemu urokowi, którym emanujesz, podbijesz ten brukselski świat. Pamiętaj, że lud spod Giewontu, Babiej Góry, Trzech Koron i Turbacza zawsze cię tu mile będzie witać. I masz nas odwiedzać.

Wdzięcznie speszona takim fetowaniem z góralską muzyką i koszem kwiatów, pani wicepremier przyznała, że jej obecność na XX Kongresie Euroregionu „Tatry\\\" to symboliczne pożegnanie – i z euroregionami i z Małopolską.

- W tych właśnie miejscach bywałam najczęściej przez siedem lat mojego urzędowania w ministerstwie – mówiła. - Ten ostatni tydzień – bo pracuję do piątku – rozpoczynam w Nowym Targu. Wiecie, że starych znajomości ani przyjaźni nie tracę i mój numer telefonu i wszystkie kontakty, które miałam do tej pory, będę podtrzymywać. Jak najbardziej, możecie na mnie liczyć w tym zakresie, w którym przyjdzie mi pracować. Trzymajcie kciuki i myślcie o mnie dobrze, bo dobre myśli naprawdę wracają, to na pewno mi się przyda. Mam mieszane uczucia w związku z tym odejściem do Brukseli. Wszystkie rzeczy, które tutaj deklarowałam, będąc ostatnio w Nowym Targu, na pewno będą dotrzymane – do kilku tygodni, a najdalej do kilku miesięcy.

Takie zapewnienie powinno uspokoić tych, którzy już zaczynali wątpić w obietnice dotyczące „zakopianki\\\".

Prócz Elżbiety Bieńkowskiej, konsula generalnego Republiki Słowackiej Ivana Skorupy, marszałka województwa Marka Sowy, senatora Stanisława Hodorowicza, posłów Andrzeja Guta-Mostowego i Edwarda Siarki, Wiesława Wojasa – Konsula Honorowego RS w Zakopanem, starostów tatrzańskiego - Andrzeja Gąsienicy-Makowskiego i nowotarskiego - Krzysztofa Fabera, burmistrza Zakopanego Janusza Majchra, nowotarskich władz, przedstawicieli Uniwersytetu Trzeciego Wieku, reprezentantów ministerstwa infrastruktury oraz Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Republika Słowacka 2007 - 2013, dyrekcji Prywatnych Szkół Średnich im. Jana Venuleta w Nowym Targu – na kongresowych uroczystościach pojawiły się delegacje bratnich euroregionów: Spreva – Nysa – Bóbr, Karpackiego, Beskidy, Nysa.

Nie brakło też Honorowych Członków ET – Czesława Borowicza i Jana Skupina, na czele z Honorowym Prezesem – Wendelinem Haberem. A – uchwałą Kongresu – nawet ich przybyło. Tytuły Honorowego Członka Euroregionu „Tatry\\\" nadano dzisiaj kolejnym osobom: pani wicepremier i minister Elżbiecie Bieńkowskiej, senatorowi Stanisławowi Hodorowiczowi, Antoniemu Karlakowi – wiceprzewodniczącemu Rady, Edwardowi Tyborowi – przewodniczącemu komisji rewizyjnej Euroregionu i Bogusławowi Waksmundzkiemu – przewodniczącemu Rady Związku Euroregion „Tatry\\\".

Nadanym przez Prezydenta RP Złotym Krzyżem Zasługi za działalność na rzecz Euroregionu „Tatry\\\" został uhonorowany Antoni Nowak – dyrektor biura ET w Nowym Targu.

Burmistrz Marek Fryźlewicz postanowił natomiast nadać Euroregionowi „Tatry\\\" tytuł Honorowego Ambasadora Nowego Targu, wręczając statuetkę z podobizną patronki miasta.

Jubileuszowe obrady prowadzili wspólnie przewodniczący Rady Transgranicznego Związku Jozef Dubjak i wiceprzewodniczący – Bogusław Waksmundzki. Wydarzenia 20 euroregionalnych lat w kalejdoskopowym skrócie pokazał 25-minutowy film zrealizowany przez Nowotarską Telewizję Kablową.

W kolejnych odsłonach pojawiały się kładki linowe, mosty, kilometry zbudowanych i odremontowanych dróg, ścieżki pieszo-rowerowe, kulturalne przedsięwzięcia, festyny, wejście do strefy Schengen i piłowanie szlabanów; projekty takie jak „Spotkania siedmiu kultur pogranicza polsko-słowackiego\\\", Transgraniczny Trakt Tradycji dokumentujący ginące rzemiosła, działania przeciwpowodziowe, na rzecz rozwoju ratownictwa i ochrony środowiska, transgraniczne mecze, festiwale, telemosty, polsko-słowacki nordic walking, mnóstwo albumowych, książkowych i periodycznych wydawnictw.

- Te wydobyte z archiwów obrazy przypomniały nam początki Euroregionu „Tatry\\\", najciekawsze wydarzenia, najważniejsze dokonania, osoby, które przyczyniły się do rozwoju Euroregionu – mówił po projekcji Bogusław Waksmundzki. - A teraz wracamy z tej trochę sentymentalnej podróży do dnia dzisiejszego, aby spojrzeć w przyszłość i ocenić, jakie perspektywy i wyzwania na nas czekają. Góry są wartością i specyfiką Euroregionu „Tatry\\\", bo to nie tylko Tatry, ale też Niskie Tatry, Pieniny, Gorce, Beskidy, Słowacki Raj, Mała i Wielka Fatra... Nic dziwnego, że te walory przyrodnicze, a także niezwykłe bogactwo kulturowe i historyczne determinują główny kierunek współpracy pomiędzy Polakami i Słowakami na pograniczu, jakim jest turystyka. Dlatego w najbliższej perspektywie będziemy stawiać na turystykę – chcemy rozwijać infrastrukturę turystyczną, budować ścieżki rowerowe z naszym markowym projektem Historyczno-kulturowo-przyrodniczy Szlakiem wokół Tatr, ale nie tylko. Nie mniej ważna jest ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Obszar Euroregionu „Tatry\\\" cechuje wyjątkowa różnorodność walorów kulturowych, historycznych i przyrodniczych. Niepowtarzalne i unikatowe są zabytki historii, architektury i sztuki, folklor i rzemiosło tradycyjne, zamki i warownie, zespoły miejskie, parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody. To wielki potencjał pogranicza polsko-słowackiego, który chcemy upowszechniać i promować w sposób zintegrowany i wspólny. Jednak aby mieszkańcy i turyści mogli skorzystać z tego bogactwa, potrzebujemy także poprawić dostępność komunikacyjną pogranicza. Jest to bardzo ważny obszar działalności, zarówno w odniesieniu do dróg, jak również do transportu publicznego, którego brakuje na naszym pograniczu. Ostatnim akcentem, którego nie można pominąć, jest edukacja i współpraca w tej dziedzinie. Rozwój edukacji transgranicznej, podnoszenie kwalifikacji, to czynnik, który wpływa na rozwój społeczno-gospodarczy pogranicza. Pomyślność tych planowanych działań zależy od zaangażowanych we współpracę transgraniczną samorządów lokalnych i społeczności lokalnych. Stąd ważne zadanie, które stoi przed nami to doskonalenie struktur Euroregionu „Tatry\\\". Jestem przekonany, że powołane do życia Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TATRY – wspólny polsko-słowacki podmiot prawny - nie tylko podniesie współpracę transgraniczna na wyższy poziom, ale przede wszystkim będzie narzędziem do skutecznej realizacji transgranicznych projektów w nowym Programie Współpracy Transgranicznej PL-SK 2014-2020 – zarówno projektów infrastrukturalnych realizowanych przez samorządy, jak również mikroprojektów integrujących mieszkańców pogranicza polsko-słowackiego.

Na jakie pieniądze mogą liczyć potencjalni beneficjenci unijnych środków w najbliższej perspektywie finansowania 2014 – 2020 uświadamiała uczestnikom XX Kongresu już wicepremier Bieńkowska, przedstawiając programy europejskiej współpracy terytorialnej z udziałem Polski i zachęcając do korzystania z trudnego, ale obiecującego narzędzia, jakim jest Europejskie Ugrupowanie.

- Euroregiony po raz kolejny będą zarządzać mikroprojektami – mówiła. – Te projekty są takimi, które budzą więzi międzyludzkie. Na obszarach, gdzie były realizowane – granica rzeczywiście znika. Będą teraz dofinansowane projekty dotyczące środowiska (także kulturowego), transportu i edukacji. To ostatni taki budżet dla Polski, ale europejska współpraca terytorialna to ważny kawałek polityki spójności i jako komisarz będę ją wspierać.

20-letni już Euroregion z południowego pogranicza odbierał życzenia i prezenty od bratnich struktur, w tym najstarszego w Polsce Euroregionu „Nysa\\\". Euroregion „Nysa – Spreva – Bóbr\\\" przywiózł mu na jubileusz wcale zgrabny wierszowany pean.

Kongresowi towarzyszy wystawa prezentująca mikroprojekty wdrażane przez Euroregion „Tatry\\\" w ramach Programu Współpracy Transgranicznej PL-SK 2007-2013 w nowotarskim Ośrodku Współpracy Polsko-Słowackiej.

Drugą, słowacką część jubileuszowego Kongresu zaplanowano na 24 września, w Domu Kultury w Trstenie.

Elżbiety Bieńkowskiej pożegnanie z euroregionami